Je doet je best om grip te houden op de planning. Maar hoe nauwkeurig moet je eigenlijk plannen? Een ruwe inschatting is zo gemaakt, maar brengt risico’s met zich mee. Denk aan onbetrouwbare levertijden of onnodige druk op je team. Tegelijkertijd kost een gedetailleerde planning tijd en moeite. Twijfel je welke aanpak het beste past bij jouw situatie? Je bent niet de enige — veel maakbedrijven lopen hier tegenaan.

Bij Starcode zien wij dagelijks hoe maakbedrijven worstelen met hun planning. Onze ERP-oplossingen ondersteunen zowel oneindige als eindige capaciteitsplanning, en we hebben geleerd dat de juiste balans belangrijk is.

In dit artikel ontdek je de vijf belangrijkste verschillen tussen oneindige en eindige capaciteitsplanning. Je leert wanneer je welke methode kunt toepassen en hoe je ze kunt combineren voor jouw specifieke situatie. Na het lezen van dit artikel kun je een weloverwogen keuze maken die past bij jouw bedrijf, zodat je realistische planningen maakt, betrouwbare levertijden kunt garanderen en werkdruk beheersbaar houdt.

Wat is het verschil tussen oneindige en eindige capaciteitsplanning?

Capaciteitsplanning gaat om het inplannen van je mensen en machines. Dit doe je zo optimaal mogelijk. Grofweg zijn er twee manieren om dit te doen. Plannen tegen oneindige capaciteit en tegen eindige capaciteit. Wat zijn de verschillen?

Wat betekent een oneindige capaciteitsplanning?

Bij oneindige capaciteitsplanning ga je ervan uit dat je altijd voldoende capaciteit hebt om aan de vraag te voldoen. Je plant orders in zonder rekening te houden met beperkingen in je capaciteit.

Stel je voor dat je een bakkerij runt. Bij oneindige planning zou je alle bestellingen aannemen en inplannen op de gewenste leverdatum. Dit zonder te controleren of je genoeg ovens, personeel of tijd hebt om alles te bakken. Je plant alles in, ongeacht je werkelijke capaciteit.

In de praktijk betekent dit dat je planning uitgaat van een “ideale wereld” waarin machines nooit stilstaan, medewerkers altijd beschikbaar zijn en er geen onverwachte vertragingen optreden. De realiteit is natuurlijk anders, maar deze methode biedt wel een startpunt voor je planning.

Wat betekent een eindige capaciteitsplanning?

Eindige capaciteitsplanning houdt wél rekening met de beperkingen van je capaciteit. Je plant orders alleen in als je daadwerkelijk genoeg capaciteit beschikbaar hebt. Dus voldoende mensen, materialen en machines.

Om bij het voorbeeld van de bakkerij te blijven: met eindige planning controleer je eerst hoeveel ovencapaciteit en personeel je hebt, voordat je een bestelling aanneemt en inplant. Is je capaciteit vol? Dan plan je de bestelling later in of zeg je ‘nee’.

Deze planningsmethode geeft een realistischer beeld van je capaciteit en helpt overbelasting te voorkomen. Het zorgt ervoor dat je alleen belooft wat je ook echt kunt waarmaken.

Is plannen met eindige capaciteit dan altijd beter dan plannen met oneindige capaciteit? In praktijk zie je dat maakbedrijven een combinatie hanteren. Eerst een oneindige capaciteitsplanning voor een grove inschatting. Vervolgens eindige capaciteitsplanning voor een realistischere inschatting van wat er nodig is.

Haalbaarheid: hoe realistisch is je planning?

Oneindige capaciteitsplanning: Snel, maar minder realistisch

Bij oneindige capaciteitsplanning maak je snel een planning zonder je druk te maken over de beperkingen. Je ziet wanneer een order theoretisch klaar is. Dat geeft je een grove inschatting van je levertijden. Het voordeel is dat je hiermee snel kunt schakelen en offertes kan uitbrengen.

Het nadeel is dat deze planning vaak niet realistisch is. Je loopt het risico dat je levertijden toezegt die je niet waar kan maken. Dit leidt tot teleurgestelde klanten en stress op de werkvloer wanneer je teams moeten haasten om deadlines te halen die eigenlijk niet haalbaar waren.

Eindige capaciteitsplanning: Langzamer, maar realistischer

Met eindige capaciteitsplanning maak je een planning die rekening houdt met je werkelijke capaciteit aan machines, personeel en materialen. Dit geeft een betrouwbaarder beeld van wat je daadwerkelijk kan produceren. Zo geef je realistische levertijden aan je klanten. Dit verhoogt de betrouwbaarheid van je bedrijf en vermindert stress op de werkvloer.

De uitdaging bij eindige planning is dat het meer tijd en informatie vereist om op te zetten. Je moet nauwkeurig je capaciteiten documenteren en bijhouden. Ook moet je systeem up-to-date blijven met veranderingen in je capaciteit, zoals machine-onderhoud of ziekteverzuim. Dit vraagt een continue investering in het bijhouden van je planningssysteem.

Moeilijkheidsgraad: hoe complex is plannen?

Oneindige capaciteitsplanning: Simpel, maar minder inzicht

Voor jou als maakbedrijf is oneindige capaciteitsplanning relatief eenvoudig te op te zetten en te gebruiken. Je hoeft niet te worstelen met complexe algoritmes die rekening houden met allerlei beperkingen. Dit maakt het toegankelijk voor bedrijven zonder geavanceerde planningssoftware of specialistische planningskennis.

Dat eenvoudige karakter heeft ook een keerzijde. Omdat deze planningsmethode weinig rekening houdt met de complexiteit van je processen, geeft het je weinig ondersteuning bij het oplossen van knelpunten. Je moet zelf inspringen wanneer je merkt dat de planning niet haalbaar is. Mogelijk mis je dan ook belangrijke knelpunten.

Eindige capaciteitsplanning: Complexer, maar meer inzicht

Eindige capaciteitsplanning is complexer om op te zetten en te onderhouden. Je moet precies weten hoeveel mensen en machines beschikbaar hebt. Ook is het belangrijk dat je een scherp beeld hebt van de vaardigheden van je medewerkers. Dit vereist meer kennis van planningsprincipes en vaak ook geavanceerde software die de complexe berekeningen kan uitvoeren.

De investering in deze complexiteit betaalt zich wel terug in de vorm van betere besluitvorming. Je ziet eerder knelpunten en maakt betere beslissingen om de planning aan te scherpen. Ook kun je beter toekomstige scenario’s inschatten. Denk aan: Wat is de impact op mijn planning wanneer ik een extra machine aanschaf of meer personeel aanneem?

Detail: hoe gedetailleerd is je planning?

Oneindige capaciteitsplanning: Abstract, geschikt voor strategisch

Met oneindige capaciteitsplanning werk je op een hoger abstractieniveau. Je krijgt snel inzicht in de globale planning zonder je te verliezen in details. Dit is ideaal voor strategische beslissingen en lange-termijnplanning, omdat je gemakkelijk een overzicht krijgt van je productiebelasting over langere tijd.

De keerzijde is dat je minder gedetailleerde informatie hebt voor de dagelijkse aansturing van je productie. Je weet wel wat er gemaakt moet worden, maar niet precies hoe je je resources moet toewijzen om alles op tijd klaar te krijgen. Dit kan leiden tot ad-hoc beslissingen op de werkvloer.

Eindige capaciteitsplanning: Gedetailleerd, voor dagelijks

Eindige capaciteitsplanning geeft je een gedetailleerd inzicht in de toewijzing van resources. Je weet precies welke machine wanneer aan welke order werkt en welke medewerker waar ingezet wordt. Dit niveau van detail helpt je om je productie efficiënter te maken en knelpunten te vermijden.

Het gedetailleerde karakter van eindige planning betekent wel dat er meer gegevens nodig zijn en dat het plan gevoeliger is voor veranderingen. Valt een machine uit of wordt een medewerker ziek? Dan heeft dit directe gevolgen voor je planning. Het voordeel is dan wel dat je hier direct inzicht in hebt en hier op in kan spelen.

Kosten: Hoeveel kost een planningssysteem?

Oneindig: Laag op korte termijn, hoger op lange termijn

Voor jouw bedrijf is oneindige capaciteitsplanning goedkoper en sneller om te implementeren. Je hebt minder geavanceerde software nodig en de implementatie vergt minder tijd en resources.

Maar de verborgen kosten kunnen wél hoger liggen. Maak je continu verkeerde inschattingen in je planning? Dan zorgt dit voor overuren, spoedbestellingen bij leveranciers en teleurgestelde klanten vanwege gemiste deadlines. Los je deze problemen niet op, dan ga je dit ook terugzien in je omzet.

Eindig: Hoog op korte termijn, lager op lange termijn

De implementatie van eindige capaciteitsplanning vraagt een grotere investering. Je hebt geavanceerdere software nodig, en het opzetten en finetunen van het systeem kost meer tijd. Ook moeten je medewerkers intensiever getraind worden om met het complexere systeem te kunnen werken.

Maar deze hogere investering verdien je terug op de langere termijn. Je productie wordt efficiënter. Je koopt efficiënter in, omdat je bijvoorbeeld ontdekt dat je slimmer kan werken met raamwerkcontracten. En klanten blijven terugkomen door je betrouwbare levertijden. Dit geeft je ook nog een extra concurrentievoordeel in een markt waar levertijden steeds belangrijker worden.

Flexibiliteit: Hoe flexibel ben je met wijzigingen?

Met oneindige capaciteitsplanning heb je op het eerste gezicht meer flexibiliteit. Je verplaatst namelijk makkelijk een order zonder dat je de hele planning overhoophaalt.

Maar daarin schuilt ook een gevaar. Want in deze vorm van plannen zie je niet de impact op de rest van je maakbedrijf. Wie weet kún je die ene order niet verplaatsen omdat net die ene machine is bezet, of omdat je freesmedewerker op vakantie is.

Eindige capaciteitsplanning lijkt op het eerste gezicht minder flexibel. Omdat je binnen vastgestelde capaciteitsgrenzen werkt, is het niet altijd mogelijk om zomaar een spoedorder toe te voegen zonder andere orders te verschuiven. Dit dwingt je tot bewustere keuzes over prioriteiten.

Toch biedt eindige planning op een andere manier juist meer flexibiliteit. Doordat je een realistisch beeld hebt van je capaciteit, maak je slimmere beslissingen waar je ruimte maakt voor veranderingen. Zo plan je bijvoorbeeld bewuster bij spoedorders of experimenteer je met verschillende scenario’s om de beste planning te vinden.

Wanneer is welke manier van plannen geschikt voor mij?

Oneindige capaciteitsplanning is met name geschikt voor jouw bedrijf als je in een markt opereert met voorspelbare vraag en voldoende capaciteit. Ook als je producten maakt met korte doorlooptijden of als je regelmatig overcapaciteit hebt, kan deze methode goed werken. Startende maakbedrijven kiezen vaak voor oneindige planning vanwege de lagere complexiteit en implementatiekosten.

Deze aanpak is ook effectief als eerste stap in een groeipad naar meer geavanceerde planning. Je kunt beginnen met oneindige planning om je processen in kaart te brengen en vervolgens stapsgewijs overgaan naar eindige planning naarmate je bedrijf groeit en je processen complexer worden.

Eindige capaciteitsplanning is ideaal voor jouw bedrijf als je opereert in een competitieve markt waar leverbetrouwbaarheid belangrijk is. Ook als je te maken hebt met beperkte capaciteit, hoge bezettingsgraad of dure machines die optimaal benut moeten worden, biedt deze methode grote voordelen. Grotere maakbedrijven met complexe processen hebben vaak geen andere keuze dan eindige planning toe te passen.

Deze planningsmethode levert extra waarde op als je klanten specifieke levertijdgaranties verwachten of als je werkt met just-in-time leveringen. Door je planning af te stemmen op je werkelijke capaciteit, kun je betrouwbaardere toezeggingen doen en je positie in de markt versterken. Het stelt je in staat om preciezer te sturen op je bedrijfsdoelstellingen, of dat nu gaat om maximale efficiency, klanttevredenheid of winstgevendheid.

Aan de slag met oneindige en eindige capaciteitsplanning

Je weet nu wat de verschillen zijn tussen oneindige en eindige capaciteitsplanning. Beide opties hebben zo zijn voor- en nadelen. Ook is het mogelijk om ze te combineren. Oneindige capaciteitsplanning voor een grove inschatting, eindige capaciteitsplanning voor de verdieping. Met de juiste mix maak je een realistische inschatting van je planning. De uitdaging is het vinden van de juiste balans tussen betrouwbaarheid, flexibiliteit en kosten.

Bij Starcode helpen wij dagelijks productiebedrijven om hun planningsprocessen te verbeteren met onze ERP-oplossingen, die zowel oneindige als eindige capaciteitsplanning ondersteunen. Wij begrijpen de uitdagingen waar je als maakbedrijf voor staat en bieden de tools om je planning naar een hoger niveau te tillen.

Wil je weten welke planningsmethode het beste past bij jouw specifieke situatie? Plan een vrijblijvend adviesgesprek met een van onze ERP-specialisten. Wij helpen je graag om de juiste keuzes te maken die jouw productieprocessen efficiënter maken.